پروژه های درون سازمانی در حال اجرا
1- پروژه مستند شاهدان زنده فرهنگ ترک
در مستند شاهدان زنده فرهنگ ترک مرکز فرهنگی آتاترک به معرفی اساتید برجسته، اندیشمندان نخبه و هنرمندان مطرح کشور که در حوزه فرهنگ ترک و موضوعات مرتبط با آن به خلق آثار بزرگ و انجام فعالیت های روشنگرانه دست زده اند و حتی مرزهای کشور را در نوردیده در عرصه جهانی درخشیده اند، پرداخته و با ثبت و ضبط تصویر و صدای آنان برای ماندگار کردن خاطره این افراد برجسته تلاش می کند.
پروژه مستند شاهدان زنده فرهنگ ترک در سال 2007 آغاز شد و در چارچوب این پروژه مستند زندگی پروفسور آیدین صاییلی، دکتر مژگان جونبور، پروفسور سماوی اییجه، پروفسور اوقتای اصلاناپا، پروفسور نجاتی اونر تولید شده و با بارگذاری در وب سایت سازمان و از طریق شبکه مجازی در دسترس عموم قرار گرفت.
مرکز فرهنگی آتاترک پروژه مستند شاهدان زنده فرهنگ ترک را که برای مدتی دچار وقفه شده بود در سال 2022 بار دیگر راه اندازی نمود و فعالیت های خود برای احیای آن را از سر گرفت. این سازمان در نظر دارد که با به تصویر کشیدن بخش هایی از زندگی شخصیت های برجسته علمی و فرهنگی کشور که در قید حیات بوده مشغول به تحقیق، ترویج و اشاعه فرهنگ ترک هستند نام آنان را جاودانه نماید و همچنین یک آرشیو تصویری مهم ایجاد کند تا به درک و شناخت این شخصیت های مهم توسط نسل های آینده کمک کند.
بدین ترتیب در سال 2022 مستند زندگی سه اندیشمند دیگر از جمله پرفسور اسین کاحیا، پروفسور اوغور درمان و دکتر مژگان اوچر نیز ساخته شد و مراحل ساخت چند تن دیگر از پیشکسوتان عرصه فرهنگ ادامه دارد.
2- پروژه کلیات آثار پرفسور آیدین صاییلی
در این پروژه آثار و نشریات اردیناریوس پرفسور آیدین صاییلی بنیانگذار شاخه تاریخ علم در ترکیه و اولین رئیس مرکز فرهنگی آتاترک از جمله کتاب ها، مقالات و همچنین متن سخنرانی های او در کنفرانس های مختلف گردآوری و به صورت مجموعه کتاب منتشر شد. در ابتدا چهار جلد از آثار متعلق به این مجموعه توسط موسسه ما منتشر شده است. جلد اول “آتاترک و علم”، جلد دوم ” علم راهنمای حقیقی زندگی است”، جلد سوم “کوپرنیک و اثر یادبود او”، جلد چهارم “رصدخانه در اسلام و جایگاه آن در تاریخ عمومی رصدخانه ها” آثار منتشر شده از این مجموعه هستند. جلد پنجم مجموعه آیدین صاییلی با عنوان “زبان ترکی به عنوان زبان علم، فرهنگ و تعلیم” نیز بعدها منتشر شده است.
3- پروژه علم و فناوری در دوره عثمانی
در چهارچوب تهیه و تدوین مجموعه آثار مرجع، پروژه دیگری با هدف تحقیق و بررسی دوره ای تحولات حوزه علم و فناوری در دوره عثمانی راه اندازی شده است. در حال حاضر مراحل تحقق این پروژه در حال اجرا می باشد.
4- پروژه تأثیرات فرهنگ ترک بر حوزه مدیترانه در پرتو مطالعات آثار مرجع و ترجمه
یکی از پروژه های مهم مرکز فرهنگی آتاترک پروژه تدوین کتابی جامع در باب حوزه فرهنگی مدیترانه است. منطقه مدیترانه یک محدوده جغرافیایی اقتصادی، انسانی، اجتماعی و فرهنگی است که تأثیرات میراث فرهنگی آن از مرزهای این منطقه فراتر رفته است. در حوزه فرهنگی مدیترانه که ریشه آن به تمدن های باستانی باز می گردد، تاثیر و نشانه های فرهنگ ترک نیز قدمتی دیرینه دارد. فعالیت های تجاری و غیر تجاری در بنادر مدیترانه که مدت زیادی تحت حاکمیت ترکان و نفوذ فرهنگ ترک بوده است، تنها در سطح دستاوردهای اقتصادی باقی نمانده و برای قرن ها بر سیر تاریخ جهان تأثیر گذاشته است. راه های ارتباطی بین کشورهای مدیترانه همانند راه ابریشم قرن های متمادی علاوه بر عناصر اقتصادی و اجتماعی، عناصر فرهنگی را نیز از یک جغرافیا به جغرافیای دیگر، از یک حوزه فرهنگی به حوزه دیگر و از مردمی به مردم دیگر منتقل کرده است.
در همین راستا بر اساس اهمیت اجتماعی-فرهنگی کنونی حوزه مدیترانه کتابی با عنوان “تأثیرات فرهنگ ترک بر حوزه مدیترانه در پرتو مطالعات آثار مرجع و ترجمه” در دست تدوین قرار گرفت تا تعامل فرهنگ باستانی ترک با فرهنگ های دیگر (اروپا، آفریقای شمالی، خاورمیانه) و تمدن های بزرگ جهان به تفصیل مورد بررسی و پژوهش قرار داده شود. بدین ترتیب کارگروه علمی کاربردی آثار مرجع و ترجمه مرکز فرهنگی آتاترک این پروژه را بر عهده گرفته است.
5- پروژه فرهنگ موسیقی در صدمین سالگرد جمهوریت – آرشیو حافظه موسیقی ترک
در چارچوب پروژه تدوین آثار مرجع که از سوی مرکز فرهنگی آتاترک اجرا می شود موضوع میراث موسیقیایی ترکیه نیز در دست پژوهش قرار گرفته است. در قالب این پروژه تهیه کتابی با حدود 120 مقاله از صد و بیست نویسنده مطرح این حوزه پیش بینی شده است. همچنین در نظر دارد آثار اجرا نشده آهنگسازانی که در این کتاب از آنان یاد شده اجرا و ضبط شود و یا آثار اجرا شده آنان پس از تنظیم دوباره با کیفیت مطلوب تهیه شده همراه با کتاب به شکل سی دی، کد کیو آر و غیره ارائه گردد.
بدین ترتیب گروه نویسندگان متشکل از اساتید و پژوهشگران برجسته با استفاده از تمام منابع دسته اول از جمله آرشیو دولتی، آرشیوهای خصوصی و تاریخ شفاهی زندگینامه نوازندگان شهیر مناطق مختلف ترکیه را تهیه و سرفصل های کتاب “فرهنگ موسیقی در صدمین سالگرد جمهوریت” را تالیف خواهند کرد. از دیگر سو همزمان با ادامه این روند کارگروهی که توسط تیم پروژه تشکیل می شود، قطعات موسیقی اجرا نشده آهنگسازان و یا قطعات قدیمی آنان را شناسایی و برای اجرا و یا پخش آماده می کنند که در نهایت به صورت یک آلبوم گلچین در ضمیمه کتاب درج خواهد شد.
6- پروژه “تاریخ علم طب ترک”
این پروژه که به پیشنهاد کارگروه علم و اندیشه هیئت علمی مرکز فرهنگی آتاترک تهیه شده است، به تالیف اثری سه جلدی در حوزه تاریخ طب و پزشکی ترکان اختصاص دارد. در جلد اول این اثر در چارچوب تاریخچه عمومی علم طب، چشم انداز وسیعی از تاریخ طب در دوره آسیای مرکزی تا وضعیت فعلی علم پزشکی ترسیم می شود. در جلد دوم تاریخچه روند شکل گیری و رشد شاخه های مختلف طب تحت عنوان های فرعی به تفصیل مورد بحث قرار می گیرد. جلد سوم نیز تاریخچه رشته های مرتبط از جمله دندانپزشکی، داروسازی و پرستاری جهان ترک را در دست مطالعه قرار می دهد.
این اثر که کار تالیف آن در سال 2024 آغاز خواهد شد توسط اساتید و نویسنده های مختلف تهیه و ویرایش نهایی و آماده سازی برای چاپ توسط پروفسور نیلگون بوزبوغا عضو هیئت علمی گروه جراحی قلب و عروق رشته جراحی دانشکده پزشکی دانشگاه استانبول انجام می شود. این اثر یکی از جامع ترین آثار در زمینه تاریخ علم در ترکیه به ویژه در زمینه تاریخ علم طب خواهد بود.
7- پروژه “معرفی ابزار اسطرلاب”
مرکز فرهنگی آتاترک در راستای فعالیت های خود در زمینه میراث فرهنگی کشور و تاریخ علم پروژه طراحی یک وب سایت علمی با دسترسی آزاد با موضوع تاریخ علم و به ویژه تاریخ علم نجوم را در دست کار قرار داده است. در قالب این پروژه معرفی ابزار اسطرلاب در تاریخ علم نجوم ترکان و همچنین تاریخچه پیدایش، نحوه استفاده و دیگر اطلاعات مربوط به آن یکی از اولین فعالیت های سایت خواهد بود.
این امر بر جایگاه معتبر مرکز فرهنگی آتاترک در حوزه تاریخ علم صحه می گذارد و نشان دهنده اهتمام و توجه ویژه این مرکز در حوزه علم پژوهشی بوده اعتبار سازمانی آن را افزایش می دهد.
مرکز فرهنگی آتاترک در نظر دارد با اجرای این پروژه منبعی جامع و مرجعی موثق در حوزه تاریخ علم ایجاد نماید. بدین ترتیب این مرکز به محل مراجعه دانشجویان، محققان و علاقه مندان به نجوم تبدیل خواهد شد.
8- پروژه “هنر ترک در دوران جمهوریت”
مرکز فرهنگی آتاترک برای معرفی و بررسی همه جانبه میراث هنری کشور در دوران پس از تاسیس جمهوری ترکیه پروژه تاریخ هنر ترک در دوران جمهوریت را در دستور کار خود قرار داده است. هدف اصلی این پروژه معرفی و محافظت از میراث هنری ملت ترک از طریق پژوهش، مستندسازی و ارائه اطلاعات صحیح در حوزه هنر در دوره معاصر است. همچنین ارائه یک منبع قابل اعتماد و قابل دسترس برای دانشجویان، دانشگاهیان، معلمان و همه کسانی است که به هنر علاقه مند هستند از دیگر اهداف آن است. این پروژه هم اکنون در دست اجرا بوده و پیش بینی می شود در سال 2025 به پایان برسد.
9- پروژه “معرفی پوشاک سنتی ترکیه”
این پروژه تحقیق و پژوهش در مورد فرهنگ پوشاک سنتی و لباس های محلی در جغرافیای ترکیه با رویکردی کل نگر مطابق با معیارهای علمی است. هدف اصلی این پروژه معرفی فرهنگ لباس پوشیدن و پوشاک سنتی ترکیه با بهره گیری از امکانات دیجیتال، انتقال این میراث فرهنگی به نسل های آینده و زنده نگاه داشتن آن است. مرکز فرهنگی آتاترک در نظر دارد این پروژه را در سال 2025 به اتمام برساند.