پروژه کلیات قصه های ترک (حوزه ترکیه)
پروژه جامع “کلیات قصه های ترک” (حوزه ) توسط مرکز فرهنگی آتاترک به عنوان یک پروژه درون سازمانی بین سال های 2019-2022 به اجرا در آمد. این پروژه یک پروژه تحقیقاتی و انتشاراتی است که به گردآوری داستان ها و قصه های زبان ترکی به صورت یک کلیات پرداخته و در ابتدا شامل ادبیات داستانی در داخل مرزهای جغرافیایی ترکیه می شود.
در چارچوب این پروژه که به اختصار با عنوان توماک-1 (TÜMAK-I) نامگذاری و با نشان “ققنوس” ثبت شده است، تمامی مطالعات و پژوهش های مربوط به داستان سرایی در ادبیات ترک از جمله پایان نامه های کارشناسی و کارشناسی ارشد، مقالات، تالیفات و انتشارات مورد ارزیابی قرار می گیرد. تا کنون در قالب این پروژه تعداد شش هزار و ده قصه تهیه شده توسط هیئت علمی و کارشناسان کارگروه کلیات قصه های ترک در مناطق مختلف کشور جمع آوری شده است. این قصه ها از طریق سایت اینترنتی ویژه آن (www.masal.gov.tr) که توسط کارشناسان فناوری اطلاعات بنیاد عالی آتاترک طراحی شده، یک بانک اطلاعاتی جامع را تشکیل داده است. تا کنون بیش از دو هزار و پانصد متن از میان قصه های ارسالی به بانک مذکور مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است و تعداد هزار و دویست و پنجاه و دو قصه مورد تایید کمیته راهبری پروژه قرار گرفته و مناسب نشر تشخیص داده شده است. بدین ترتیب قصه های تایید شده به شکل الکترونیکی در دسترس عموم خوانندگان قرار گرفته است.
درکمیسیون پیگیری و اجرای پروژه کلیات قصه های ترک تعداد ۹ عضو هیئت افتخاری، ۱۴ عضو هیئت علمی و ۱۴ عضو هیئت تحریریه فعالیت میکنند.
برای دستیابی آسان، سریع و فراگیر مخاطبین خود با بهره گیری از امکانات فناوری روز، قصه های ترک را در اختیار والدین و کودکان قرار دادیم. در این راستا یک اپلیکیشن تلفن همراه با نام “قصه قصه ترکیه” توسط کارشناسان فناوری اطلاعات و برنامه نویسان بنیاد عالی آتاترک طراحی شده و افسانههای ترک را به صورت متنی و صوتی در اختیار کودکان قرار داده است. در این اپلیکیشن قصه ها بر اساس مناطق، شهرها و گویش های محلی دستهبندی شدهه است.
برای علاقه مندان به مطالعه، متن قصه ها در دسترس قرار گرفته و برای کسانی که شنیدن را ترجیح میدهند، هر قصه به صورت حرفهای صداگذاری شده است. بدین ترتیب برای نخستین بار در ترکیه، کودکان قصه های اصیل ترکی را نه تنها با ترکی استانبولی، بلکه با گویش های محلی نیز می شنوند. ما در قالب این پروژه تلاش کردهایم با برجستهسازی گویش و لهجه های بومی موجود در سرزمین مان سنت روایت افسانه را زنده نگه داریم.
علاوه بر این، ساخت انیمیشن برخی از قصه های این مجموعه نیز آغاز شده و در مرحلهٔ اول، پنج قصه به صورت انیمیشن تهیه و پخش شدهاست.
اپیلیکیشن “قصه قصه ترکیه” که روز به روز با افزودن قصه های جدید غنیتر میشود و از فروشگاههای الکترونیکی قابل دانلود است، این امکان را برای کودکان ترک فراهم می سازد که افسانههای خود را بخوانند، گوش دهند و در صورت تمایل، کارتون آنها را تماشا کنند.
در امتداد این پروژه کتاب الکترونیکی “مطالعات قصه های جهان ترک” در دست تدوین و انتشار است که به عنوان مجموعه مقالات توسط کارگروه علمی کاربردی مردم شناسی و فولکلور مرکز فرهنگی آتاترک تهیه شده است. در اثر مذکور مقالاتی که اطلاعاتی در مورد ویژگیهای کلی، شکل، زبان، محتوا، موضوع، راویان و محیطهای روایت شده داستانهای کشورها و سرزمینهای ترک زبان ارائه میکنند، جای خواهند گرفت. علاوه بر این به همراه هر مقاله سه نمونه متن قصه و حکایت از کشورها و یا سرزمین های مورد بحث در آن مقاله به زبان اصلی و نیز ترکی ترکیه گنجانیده خواهد شد. به این ترتیب خوانندگان با داستان های موجود در مناطق مختلف ترک زبان آشنایی پیدا کرده و با رجوع به نمونه های مشابه از کلیات قصه های ترک امکان مقایسه و برقراری ارتباط میان این داستان ها را پیدا می کنند.
به کمک این پروژه قصه های بومی و سنتی میراث فرهنگی ترک به صورت یکجا در یک مجموعه واحد به دست خوانندگان می رسد و به عنوان کتاب مرجع در حوزه ادبیات در اختیار پژوهشگران قرار می گیرد. در حال حاضر مرحله نگارش مقالات به پایان رسیده است و ابتدا برای داوران ارسال می شود و سپس با در نظر گرفتن گزارش داوران مورد ارزیابی مجدد قرار می گیرد. مرکز فرهنگی آتاترک در نظر دارد این اثر را ابتدا به صورت الکترونیکی منتشر کرده و سپس به زبان های ترکی ازبکی، ترکمنی، قرقیزی، قزاقستانی و آذری ترجمه نماید. در نهایت این کتاب الکترونیکی شامل 33 مقاله و 99 قصه از جهان ترک به زبان اصلی و ترجمه آن به ترکی ترکیه خواهد بود.