“Türkiye-Macaristan Dostluk Antlaşması’nın 100. Yıl Dönümü Paneli” Etkinliği Başarıyla Gerçekleştirildi.
Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı ve Kütahya Dumlupınar Üniversitesi iş birliği ile Kütahya’da Kossuth Evi Müzesi’nde gerçekleştirilen “Türkiye-Macaristan Dostluk Antlaşması’nın 100. Yıl Dönümü Paneli” etkinliği 13 Haziran 2023 tarihinde başarıyla tamamlandı.
Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığının katkılarıyla panel öncesi Ata SIVACI ve Antik Tınılar Müzik Grubu tarafından bir müzik dinletisi icra edildi.
Dinletinin ardından başkanlığını Atatürk Araştırma Merkezi Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Güner DOĞAN’ın üstlendiği panele geçildi. Panelde Gümüşhane Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Bayram NAZIR ve Ankara Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Erdal ÇOBAN konuşmacı olarak yer aldı.
Doç. Dr. ÇOBAN konuşmasında Hungary kelimesindeki “Hun” kelimesinin yaygın kanının aksine Hun Türklerinden değil Onogur kelimesinin zamanla değişiminden meydana geldiğine değindi. Ayrıca günümüzde Macarcada 450 civarı Türkçe kelime yer aldığına vurgu yaparak bitig-betü, sayı-sam gibi değişimlere atıfta bulundu. Öte yandan Macarların Kuman, Kıpçak ve Peçenek Türkleriyle karışmasına değinerek Kuman Türklerinin 16. Yüzyıla kadar Türkçe konuştuklarını belirtti. Ayrıca Osmanlı’nın 18 ve 19. yüzyıllarda bile Avusturya’ya karşı Macar devlet adamlarını desteklediğini ve sahip çıktığını söyledi.
Prof. Dr. Bayram NAZIR ise daha çok Kral Kossuth üzerinde durarak geniş bir şekilde Kral Kossuth’un Osmanlı Devleti’ne sığınma olayı ve sonrasında yaşanan süreç hakkında geniş bilgiler verdi. Kralın bağımsızlık mücadelesini kaybetmesinin ardından kendisinin ve beraberindeki 7000 civarındaki kişinin önce Vidin sonra Şumnu ve ardından Bursa üzerinden Kütahya’ya yerleşmeleri ile beraberindeki kişilerin bir kısmının Müslüman olmalarına değindi. Son olarak da Gemlik limanı üzerinden Kralın ülkeyi terk etmesi ve İngiltere’ye gitmesi üzerinde durdu.
Türkler ile Macarlar arasında 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Macaristan’daki Osmanlı hâkimiyetinin ve yüzyıllar süren savaşların olumsuz etkilerini Macar kamuoyunun nezdinde unutturan bir yakınlaşma başlamıştır. Atatürk’ün 1923 yılında Macar Meclisi’nde okunan telgrafında “Doğruluk, metanet ve nefisten fedakârlık zafere ulaştırır. Orada, Tuna kıyısında acı çeken kardeş halkın geleceğine inanıyor ve güveniyoruz. Ümitsiz olmayınız; zira gelecek, arzu ve imanı olana vaat olunmuştur.” sözlerinden de anlaşılacağı üzere, Türkler, Trianon zinciri altında kalan Macarlara sempatiyle yaklaşmıştır. 18 Aralık 1923 tarihinde İstanbul’da imzalanan Dostluk Antlaşması ile iki ülke arasında savaş sonrası kesilen diplomatik ilişkiler yeniden kurulmuştur. Dostluk Antlaşması’nı 1925 yılında imzalanan Ticaret Sözleşmesi ve 1926 yılında imzalanan karşılıklı Yerleşme Sözleşmesi tamamlamıştır.
Program, değerli sunumlarıyla panele katılan bildiri sahiplerine katılım belgelerinin takdimiyle sona erdi.
