Bilimsel Dergi Editörleri Çalıştayı
BİLİMSEL DERGİ EDİTÖRLERİ ÇALIŞTAYI
SONUÇ BİLDİRGESİ
22 Kasım 2013 Cuma günü Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı konferans salonunda ilim ve irfan dünyasına önemli katkıları olan birçok bilimsel derginin editörlerinin katılımıyla “Bilimsel Dergi Editörleri Çalıştayı” gerçekleştirildi. Türkiye’de çok fazla sayıda bilimsel dergi yayımlanmaktadır. Ancak bilimsel dergiciliğinin aynı ölçüde niteliksel bir ilerleme kaydedip kaydetmediği gerçekleştirilen çalıştayla ortaya konulmaya çalışıldı.
Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinden gelen 25 akademisyenin katıldığı çalıştayda, Türkiye’deki bilimsel dergilerin sorunları masaya yatırıldı. Üç oturum olarak gerçekleştirilen çalıştayda 12 tebliğ sunuldu. Belleten, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Turkish Journal Of Medical Science, Bilig, Türk Psikoloji Dergisi, Milli Folklor, Erdem, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi gibi bilimsel dergilerin editörleri, müzakereci olarak katıldıkları çalıştaya önemli katkılarda bulundular.
Çalıştayda, akademik dergilerin kontrolüne ilişkin sorunlar, editörlük hizmetlerinin değerlendirilmesi, hakemlik sürecinde karşılaşılan sorunlar, editör ve hakemlerin sorumlulukları, bilimsel makalelerin reddedilme nedenleri, uluslararası atıf dizinlerinin dergi değerlendirme kriterleri, akademik dergilerde elektronik değerlendirme, akademik dergiciliğin denetim sorunları gibi birçok konu ele alındı. “Bilimsel Dergi Editöleri Çalıştayı”nda, ele alınan sorunların çözümüne ve ülkemizdeki bilimsel yayıncılığın daha ileriye götürülebilmesine dair önerilerde bulunuldu, tavsiye niteliğinde kararlar alındı.
Çalıştay sonunda ortaya çıkan kararlar şöyle özetlenebilir:
Ülkemizdeki dergilerin eleştiriye açık hale getirilmesi bilimsel dergilerin kalitesinin arttırılmasına fayda sağlayacaktır.
Bilimsel dergilere gönderilen makalelerde etik ilkelere uyulmadığına zaman zaman şahit olunmaktadır. Makalelerde etik ilkelere riayet edilmesi oldukça önemlidir.
Akademik ilerlemenin ön şartlarından biri olan makale yayınlamada, makalenin yayınlandığı derginin akademik camiadaki itibarına dikkat edilmeli, para karşılığında yayın yapan dergilere itibar edilmemelidir.
YÖK tarafından oluşturulacak bir birimin kontrolünde, bir “hakem havuzu” oluşturulmalıdır. Oluşturulacak bu birim hem hakemlerin denetlenmesini hem de sürecin daha hızlı ve verimli ilerlemesini sağlayacaktır.
Makalelerin değerlendirilmesinde önemli bir role sahip olan hakemler, yapılan işin kalitesi doğrultusunda ödüllendirilebileceği gibi yaptığı işi ciddiye almayan hakemlerin de çeşitli yaptırımlarla işlerini daha iyi yapmaları sağlanmalıdır.
Bilimsel dergilere hakem olarak atanacakların, değerlendireceği makalenin konusunda uzmanlaşmış olmasına dikkat edilmelidir.
Editörlük hizmetlerinin Kültür Bakanlığı tarafından teşvik edilmesi, çıkarılacak dergi sayısı başına editörlere ücret ödenmesi editörlük hizmetlerinin daha profesyonel yapılmasını sağlayacaktır.
Doçentliğe kabul ölçütlerinde bazı değişikliklere gidilmelidir; uluslararası dergilerde ve yabancı dilde makale yayınlama zorunluluğu tek başına bir ölçüt olmaktan çıkarılmalı, ölçüt olarak Türkçe yayın yapma zorunluluğu getirilmelidir.
Bilimsel dergilere gönderilen makaleler incelendiğinde, birçok akademisyenin makale yazımı konusunda sıkıntılar yaşadığı görülmektedir. Bu sıkıntıları aşabilmek adına lisans veya yüksek lisans düzeyinde makale yazımı ders olarak okutulmalıdır.
Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı tarafından düzenlenen çalıştayın sonunda alınan bu kararlar, tavsiye niteliğinde olup Türkiye’deki bilimsel dergiciliğin sorunlarına bir nebze de olsa çözüm üretme amacı taşımaktadır.
Tüm kamuoyuna duyurulur.
