Türk Masal Külliyatı-I (Türkiye Sahası) Toplantısı Yapıldı
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumuna bağlı, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Türk kültürünün bir parçası olan Anadolu masallarının bir araya getirilerek derlenmesi kapsamında “Türk Masal Külliyatı-I toplantısı düzenledi. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığının özgün ve önemli projelerinden biri olan Türk Masal Külliyatı-I (Türkiye Sahası) projesi çerçevesinde 31 Ekim 2019 tarihinde Ankara Başkent Öğretmenevindeki toplantıya Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinden yaklaşık 130’a yakın bilim insanı katıldı.
“Türk Masal Külliyatı-I (Türkiye Sahası) Projesi”, Türkiye sahası masallarını içine alan bir araştırma ve yayın projesidir. Bu projeyle ilk etapta Türkiye’de anlatılagelen, derlenen, yazılan ve basılan bütün masalların bir araya getirilmesi amaçlanmaktadır. Türk kültürünün eşsiz bir hazinesi olan masallarımızın kaybolmasını önlemek ve gelecek kuşaklara aktarmak amacıyla yürütülen proje kapsamında, konuyla ilgili araştırma yapan bilim insanları bir araya getirilerek fikir alışverişinde bulunmaları sağlandı.
Unutulmaya yüz tutmuş bir kültür mirası olan Anadolu masallarının yeniden kamuoyuna sunulmasının hedeflendiği projeye ilişkin toplantının açış konuşmasını Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Dr. Zeki Eraslan, Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdür Yardımcısı Yahya Coşkun, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gürer Gülsevin, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Muhammed Hekimoğlu yaptı.
Atatürk Kültür Merkezi Başkanı ve proje yürütücüsü Dr. Zeki Eraslan konuşmasında AKM’nin çalışmaları ve görevleri hakkında bilgi verdikten sonra, Türk Masal Külliyatı projesinin detaylarına değindi. Türk Masal Külliyatı’nın çalışmalarının 3 Kasım 2018 yılında başladığına vurgu yapan Dr. Eraslan, projenin eylem aşamasına bu toplantı ile geçileceğini ifade etti. Bolu’da yapılan Çalıştay ile bir beyin fırtınası gerçekleştirdiklerini ve bölge temsilciliklerinin oluşturulduğunu dile getiren Dr. Eraslan, projenin uygulama aşamalarını ve eylem planlarını açıkladı ve konuşmasına devamla “Son olarak 30 Ekim 2019’da projenin akil adamları ile danışma ve denetim toplantısı yapıldığını ve projeye üç sebeple başladıklarını, öncelikle Türk Masal Külliyatı projesinin bir tür bir kodifikasyon hareketi olduğunu bu proje ile dağınık durumda yüzyıllardan beri gelen sözlü kültür birikimi ile akademik çalışmaların bir araya getirilmesinin ‘Efradın-ı câmi ağyarını mâni” bir anlayış ve yöntemle hedeflendiğini, ikinci olarak ise masallarımızın çocuklarımızın ve ebeveynlerimizin hizmetine sunularak hayal dünyasını da zenginleştirmek suretiyle yeni masalların üretilmesini hedeflediklerini” ifade etti. Dr. Eraslan son olarak da “projenin maalesef yok olmaya yüz tutmuş milli kültür unsurumuz olan sözlü anlatı geleneğimizi canlandırarak artık annelerin yeniden çocuklarını masalla uyutmasını sağlamak’’ olarak konuşmasını sonlandırdı.
Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gürer Gülsevin, ise konuşmasında kültürün bütün unsurlarını kuşaktan kuşağa taşıyan masalların edebiyat ve folklorun temel malzemesi olduğunu, Atatürk Kültür Merkezi ve Kültür Bakanlığının işbirliğinde bu projede yer almanın gurur ve mutluluğunu taşıdıklarını ifade etti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdür Yardımcısı Yahya Coşkun ise genel müdürlüğün çalışmaları ve kültüre katkıları hakkında bilgiler vererek, arşivlerden toplanan 435 masalın kasetlerden aktarılarak deşifre yapıldığını, ancak birçoğunun masal olmadığını kimisinin hikaye kimisinin kıssa olduğu kimisinin ise başının ve sonunun belli olmadığını dile getirerek elemelerden sonra 71 masal ortaya çıkardıklarını ifade etti. Ayrıca Coşkun, 58 ilin kültür müdürlükleriyle kurulan bağlantılar sonucunda projeye dâhil edilmek üzere 465 masala ulaşıldığını ve kalan 23 ilden de gelecek olan masallar olduğu bilgisini verdi.
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Muhammet Hekimoğlu da konuşmasında, Kültür Bakanlığı, Türk Dil Kurumu ve Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığının güç birliği oluşturarak ortaya koydukları projenin Türk kültürü açısından önemini vurgulamıştır. Bununla birlikte çocukların yabancı müzik, masal ve hikâyelerle büyütüldüğünü söyleyerek, “Tatil yerlerine gittiğiniz zaman yabancı vesaire dillerden masallarla çocukları eğlendiriyorlar ve bizim çocuklarımız bu şekilde onları ezberliyorlar maalesef. Bu çok acı bir şey. Ben de bir babayım. Kaç tane masal biliyorum? Bilmiyorum. Hakikaten bu projenin millet adına, insanlık adına, yeni nesil adına çok çok kıymetli bir şey olduğunu ve bunun ete kemiğe bürünebileceğini gördük.” diye konuştu.
Açış konuşmalarından sonra toplantının öğleden önce yapılan olan ilk oturumunda Yüksek Kurum uzmanlarından Ömer Çakır, projeyle ilgili genel bilgileri içeren bir sunum yaptı. Ardından Bilişim Uzmanı Nurdoğan Akdağ ise genel ağ (internet) üzerinden yayıma başlayan ve halen test aşamasında olan çalışmalar hakkında bilgi verdi. Masal Külliyatı projesinin sistem üzerinden nasıl yürütüleceğini yazılım ve veri tabanı işlemlerini nasıl hazırladıklarını anlattı.
Toplantı Prof. Dr. Saim Sakaoğlu’nun yönettiği öğleden sonraki oturumla devam etti. Konuşmacı olarak Prof. Dr. Fatma Ahsen Turan, Prof. Dr. Mehmet Naci Önal, Doç. Dr. Habibe Yazıcı Ersoy, Prof. Dr. Esma Şimşek, Dr. İrfan Polat ve Tuğrul Öztürk’ün yer aldığı toplantının ikinci oturumunun ardından, Prof. Dr. Saim Sakaoğlu ve Prof. Dr. Fikret Türkmen gibi değerli ve alanın duayen isimlerinin yer aldığı kapanış ve değerlendirme oturumuyla program son buldu.
“Türk Masal Külliyatı-I (Türkiye Sahası)” Projesi kapsamında, Türkiye sahası masallarını içine alan bir araştırma yapılarak, öncelikle şimdiye kadar yapılmış lisans ve lisansüstü çalışmalar, derlemelerle devam eden bütün masal çalışmaları değerlendirilmesi amaçlanıyor. Masala emek veren herkesin, paydaş olduğu projede Türk Dili ve Edebiyatı, Türk Halk Edebiyatı ve Türk Halk Bilimi alanında çalışanların projeye bilimsel katkılarının olması bekleniyor.
Toplantı masal alanında çalışmaları bulunan ve Türkiye’nin farklı üniversitelerinde görev yapan çok sayıda bilim insanını bir araya getiren Türk Masal Külliyatı-I (Türkiye Sahası) masalların derlenmesi ve yayımlanması ile ilgili önemli kararların alındığı bilimsel bir etkinlik oldu.
