TÜRK MASAL KÜLLİYATI HALKIMIZIN ERİŞİMİNE AÇILDI.

“21 Aralık” en uzun gecede çocuklarımız masalsız kalmasın. Bize ait bizden masallar ile çocuklarımızı uyutalım.

Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığınca yürütülmekte olan Türk Masal Külliyatı-I Projesi kapsamında derlenen 1252 masal www.masal.gov.tr genel ağ adresinden 21 Aralık 2022 tarihinde halkımızın erişimine açılmıştır.

Yaklaşık kırk yıldır kültürümüzü araştırıp tanıtmak, yaymak ve yayımlar yapmak amacıyla faaliyetlerini sürdüren Başkanlığımız uzun soluklu bir projesini daha nihayete erdiriyor.

Şimdilik; Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesi’nden 385, Karadeniz Bölgesi’nden 300, Ege Bölgesi’nden 168, Doğu Anadolu Bölgesi’nden 152, Akdeniz Bölgesi’nden 132, Marmara Bölgesi’nden 73 ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden 42 metin olmak üzere toplamda 1252 masala erişim sağlandı.

Sisteme giren okurlarımızın masal metinlerini isterlerse bölgelerine, illerine, tür ve alt türlerine göre sıralayıp okuyabilmelerine olanak sağlandı. Hâlihazırda grup seçimi yapılmayan 2 masalla birlikte 588 masal “Sihirli/Olağanüstü,” 347 masal “Gerçekçi,” 186 masal “Hayvan,” 56 masal “Mizahi,” 23 masal “Zincirlemeli” ve 50 masal da “Diğer Masallar” başlıkları altında kümelendi.

“Türk Masal Külliyatı-I Projesi (Türkiye Sahası)”

Öteden beri masal araştırmacılarının zihnini meşgul eden Türk masallarını toplama ve bir külliyat hâlinde gelecek kuşaklara aktarma fikrine sahip çıkan Kurumumuz, 2018 yılında düzenlediği muhtelif toplantılarla mevzunun aksakalları bir araya getirerek konuyla ilgili istişarelerde bulundu.

Değerlendirmeler neticesinde; amacı, konusu, kapsamı, ilkeleri ve ekibi belirlenip bir proje dahilinde yol haritası çizilen tasarı yetkili kurullarımızın onayına sunularak kabul gördü.

İstişareler sonucunda projenin iki aşamalı gerçekleştirilmesi planlandı. İlkin Türkiye sınırları dahilindeki masallar, sonrasında ise geniş Türk coğrafyasındaki masalların derlenmesi kararlaştırıldı. Bu sebebe binayen projenin birinci kısmı Türk Masal Külliyatı-I Projesi (Türkiye Sahası) olarak isimlendirildi. TÜMAK-I olarak kısaltılan ve tescilli “Anka Kuşu” imleğiyle tanınan söz konusu proje kapsamında lisans ve lisansüstü çalışmalar, derlemeler, yayınlar ve konuyla ilgili bütün masal çalışmaları değerlendirildi.

5 Yürütme Komisyonu Üyesi, 20 Danışma Kurulu Üyesi, 7 Editörler Kurulu Üyesi, 9 Editör Yardımcısı, 35 Bölge Sorumlusu ve 113 İl Temsilcisi projede görev aldı.

2019 yılı Ocak ayında başlayan Türk Masal Külliyatı Projesi’nin bir gereği olarak, birlikte yola koyulduğumuz bilim insanları ve araştırmacılarla Ankara’da geniş katılımlı toplantılar düzenlendi. Karşılaşılan kimi meseleler masaya yatırıldı, tartışıldı, çareler arandı ve çözüm üretilerek aşılmaya çalışıldı.

Yapılan bir protokolle Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Türk Dil Kurumu arşivlerindeki yüzlerce masal projemize kazandırıldı. Akabinde Cumhurbaşkanlığı makamınca da dikkate alınan projemiz, önemine binaen maddi ve manevi destek gördü. En son 15 Ocak 2021 tarihli ve 31365 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 3428 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yatırım programına alındı ve 2.229.000 TL ödenek ayrıldı.

Geniş iletişim imkanları ve sosyal medya sayesinde duyurulan TÜMAK-I’e başta ilgili kişiler olmak üzere kurum, kuruluş ve üniversitelerden birçok masal gönderildi. Küresel Covid 19 salgınının yarattığı olumsuz hava ve bazı kısıtlamalara rağmen Proje İl Temsilcileri ve Bölge Sorumluları eliyle hemen her gün onlarca masal yüklendi. Masallar, Proje Dil Editörleri Kurulu’nca incelenip düzeltildi. Uygun görülen metinler aksakallarımıza, yani Proje Danışma/Denetleme Kurulu Üyelerinin onayına sunuldu. Aksakallarca incelenip külliyata dahil edilen metinler yine bir komisyon marifetiyle son kez okunup tür ve alt türlerine ayrıldı. Editör Yardımcıları eliyle metinler arası yazım birliği sağlandı, İmlâ hataları düzeltildi ve ihtilaflı görülen kimi kelime ve ifadeler çıkarılarak yayıma hazırlandı.

TÜMAK-I için hazırlanan ve özgün dizaynı Atatürk Yüksek Kurumunun Bilişim Uzmanlarınca tasarlanan www.masal.gov.tr genel ağ adresi üzerinden bugüne kadar 6.000’i aşkın masal yüklendi.

Ülkemizin hemen her yöresinden gönderilen ve yetkili kurullar eliyle titizlikle denetimi yapılıp yayıma hazırlanan bu metinlerden uygun görülen 1252 masal, 21 Aralık 2022 tarihi itibariyle halkımızın erişimine açılmıştır.

Yaklaşık dört yıldır sürdürülen Türk Masal Külliyatı-I Projesi, kural gereği 31 Aralık 2022 tarihinde sona erecektir. Ancak, resmen bitmiş görünse de fiilen www.masal.gov.tr üzerinden masal yüklenmesine devam edilecek ve bu proje önümüzdeki yıllarda da sürdürülecektir. Bu sayede, belki gün yüzüne çıkmamış daha nice masal gönderilecek, külliyatımız gün geçtikçe zenginleşecek ve denetimden geçip genel erişime açılan masal sayımız peyderpey artacaktır.

2023 yılı içerisinde Türk Masal Külliyatı-I projesi kapsamında geliştireceğimiz telefon uygulaması sayesinde İstanbul Türkçesi ve yöresel dil seçenekleri ile masallarımızdan özel bir seçki çocuklarımızın beğenisine sunulacaktır.

Atatürk Kültür Merkezinin bir önceki Başkanı Prof. Dr. Muhammet HEKİMOĞLU’nun başlattığı proje şimdiki Başkanımız Dr. Zeki ERASLAN öncülüğünde yürütüldü. Bilim Kurulu Üyelerimiz Prof. Dr. Fatma Ahsen TURAN ve Prof. Dr. Mehmet Naci ÖNAL ile birlikte Başkan Yardımcımız Doç. Dr. Adem UZUN ve Yüksek Kurum Uzmanı M. Altan ERİK Yürütme Komisyonunda vazifelendirildiler.

Danışma ve Denetleme Kurulunda görev alan, araştırma ve incelemeleriyle Türk masallarına emek vermiş aksakal hocalarımızın engin deneyim ve bilgilerinden büyük ölçüde istifade edildi. Bu sebebe binaen; Prof. Dr. Saim SAKAOĞLU, Prof. Dr. Abdurrahman GÜZEL, Prof. Dr. Umay TÜRKEŞ GÜNAY, Prof. Dr. Ahmet Bican ERCİLASUN, Prof. Dr. Fikret TÜRKMEN, Prof. Dr. Dursun YILDIRIM, Prof. Dr. İsa ÖZKAN, Dr. Doğan KAYA, Prof. Dr. Pakize Pervin AYTAÇ, Prof. Dr. Ali YAKICI, Prof. Dr. Özkul ÇOBANOĞLU, Prof. Dr. Ali DUYMAZ, Prof. Dr. Metin EKİCİ, Prof. Dr. Nebi ÖZDEMİR, Prof. Dr. Esma ŞİMŞEK, Prof. Dr. İsmet ÇETİN, Prof. Dr. Leyla KARAHAN, Prof. Dr. Mehmet Naci ÖNAL ve Prof. Dr. Mustafa ARSLAN’a ne kadar teşekkür etsek azdır.

Projemiz devam ederken vefat eden Danışma/Denetleme Kurulu Üyelerimizden Prof. Dr. Ali Berat ALPTEKİN ve Prof. Dr. Tuncer GÜLENSOY hocalarımıza, ayrıca Proje İl Temsilcilerimizden Prof. Dr. Hamdi GÜLEÇ hocamıza Allah’tan sonsuz rahmet diliyoruz.

“Masal Masal Türkiye” deyişiyle masallarımıza sahip çıkmak ve gelecek kuşaklara eşsiz bir kültür hazinesi bırakmak amacıyla girdiğimiz bu yolda bizleri yalnız bırakmayan aksakallarımıza, maddi-manevi desteklerini esirgemeyen kurumlarımıza, bilgi ve deneyimleri ile projemizi zenginleştiren bilim insanlarımıza, emek veren araştırmacılarımıza ve yüzyıllardır nesilden nesile anlatılagelen masallarımızın gerçek sahibi olan  halkımıza şükranlarımızı sunuyoruz.