“Harran; İnsanlık Tarihi, Astronomi ve Bilim” Başlıklı Sempozyum Başarıyla Tamamlandı.

 

Sempozyumun açılışı 05 Mayıs 2025 Pazartesi günü saat 10.00’da Harran Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Büyük Amfi’de gerçekleştirildi. Açılışa Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Doç. Dr. Zeki ERASLAN, Harran Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Tahir GÜLLÜOGLU, Harran Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı, çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.

Saygı duruşu ve İstiklal Marşı ile başlayan törenin açış konuşmaları Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Doç. Dr. Zeki ERASLAN ve Harran Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Tahir GÜLLÜOĞLU tarafından yapıldı.

Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Doç. Dr. Zeki ERASLAN açış konuşmasında, protokol ve katılımcıları selamladıktan sonra güzide bilim insanı topluluğuyla bir arada bulunmaktan duyduğu memnuniyeti ifade etti. Doç. Dr. Zeki ERASLAN; “Harran, insanlık tarihinde ve özellikle Harran okulu kavramıyla bilim tarihimize damgasını vurmuş önemli astronomlar yetiştirmiş bir bilim ve kültür merkezidir. Bu bağlamda Harran; İnsanlık Tarihi, Astronomi ve Bilim Sempozyumun’nun Harran Üniversitesi’nin ev sahipliğine yakıştığını düşünüyorum. Bu vesileyle değerli rektörümüze, onun şahsında Harran Üniversitesi’nin kıymetli bilim insanlarına ve sempozyuma katılan öğrencilerimize çok teşekkür ediyorum. Tanıtım filminde az önce izlemiş olduğumuz gibi Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığımız Gerçekten kültürümüzün oldukça geniş yelpazesinde görev yetki ve sorumluluk üstlenmiş, kamu tüzel kişiliğini haiz, özel tüzeli bir anayasal kurumdur. Çok çeşitli başlıklarda ulusal ve uluslararası projelere ev sahipliği yapmaktadır. Ben Çok kısaca tekrar dikkatinizi çekmek adına ilginizi de çekeceğini düşündüğüm masal projemizden bahsetmek istiyorum. Masal projesi İslamiyet öncesi dönemden bugüne kadar Türk masal külliyatının, bir araya getirildiği bir veri tabanıdır ve Türkiye’de ilk kez yapılan bir projedir.

Sizler için projemizde bir sürprizimiz de var. Masallarımızı Urfa ağzıyla da dinleyebilirsiniz. Türkiye’nin yedi bölgesinden farklı ağızlarla da bu masallar hem İstanbul Türkçesiyle hem de yöresel ağızlarla seslendirilmiş durumda. Mesela Üzümlü Köy masalını Urfa ağzıyla dinleyebilirsiniz. Yine uluslararası çeviri standartlarıyla yaptığımız ve Cumhuriyet tarihinde bir ilk olan Türk devlet ve düşünce hayatına yön veren büyük şahsiyetlerimizi, bilim insanlarımızı, devlet adamlarımızı dünyaya tanıtıyoruz. Dış İşleri Bakanlığımız ile gerçekleştirilen bir protokolle bu eserler dünyanın pek çok farklı ülkesine iletildi.  2023’te Cumhuriyetimizin 100. Yılında Fatih, Atatürk eserlerimizin ikisini birlikte tamamladık. Sahanın önde gelen ve alanında temayüz etmiş bilim insanlarınca kaleme alınan bu eserler uluslararası çeviri standartlarıyla tamamlanarak yurt dışına gönderiliyor ve ilgili üniversitelerin kütüphanelerinde yer alması sağlanıyor. Fatih’in, Yunus Emre’nin hayatını bir Çinli Pekin Üniversitesi’nde gidip Çince okuyabilir, Japonca okuyabilir, İspanyolca, hakeza Almanca, İngilizce, Fransızca, Arapça, Farsça okuyabilir. Tıpkı bunun gibi masallarımızı da biz sekiz dile çevirdik ve dünya masal literatüründe Türk masallarının da yer almasına çok iyi bilinen bazı masallarımızın dünya çocukları tarafından da bilinmesini hedefledik. Çalışmalarımız sadece bu bağlamda değil. Bahsettiğimiz gibi kültürümüzün çok geniş yelpazesinde çalışmalar yürütüyoruz. Bugün de bilim tarihi perspektifli bir çalışma yürütüyoruz. Sizlere şimdi Usturlap’tan bahsetmek istiyorum. Elbette Usturlab’ı bizim gündemimize taşıyan Prof. Dr. Yavuz Unat hocamıza özellikle teşekkür ediyorum. Bilim Kurulu üyemiz olarak Hocamız müteaddit defalar bu Usturlab’ı bizim gündemimize taşıdı.Biz de doğrusu işin önemini o zaman fark ettik. “Gökyüzünün Anahtarı Usturlap Projesi ile usturlap aletini hem geleneksel yapısını koruduk hem de modern bir Kılavuz ve karton usturlap ile araştırmacılarımızın, öğrencilerimizin istifadesine sunduk.” İfadelerini sözlerine ekledi.

Harran Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Tahir GÜLLÜOĞLU açış konuşmasında, Harran’ın bilim ve medeniyet tarihindeki önemine vurgu yaptılar. Rektör Güllüoğlu, Harran’ın yalnızca bir şehir değil, aynı zamanda kadim uygarlıkların gökyüzünü anlamaya yönelik çabalarının izlerini taşıyan bir bilim merkezi olduğunu ifade etti. GÜLLÜOĞLU, bu sempozyumun Türkiye’nin kültürel mirasını bilimsel bir bakışla dünyaya tanıtmak açısından büyük değer taşıdığını dile getirdi.

Açış konuşmaların ardından Başkanımız, Harran Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Tahir Güllüoğlu, Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet İlyas ve Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Önal’a böyle büyük bir organizasyona ev sahipliği ve desteklerinden dolayı Usturlap hediye takdiminde bulundu.

Sempozyumun ilk günü Oturum Başkanlığını Prof. Dr. Sedat BENEK’in yaptığı “Harran’da Bilim” oturumunda; Prof. Dr. Abdullah EKİNCİ tarafından “Orta Çağda Harran’da Entelektüel Hayat ve Sabit b. Kurra”, Prof. Dr. Ali BAKKAL tarafından “Harran’da Astronomi”, Prof. Dr. Ahmet EYİM tarafından “Mantık Biliminin İslam Coğrafyasına Geçişinde Harran Okulunun Rolü Üzerine Bir Değerlendirme” ve Prof. Dr. Mehmet ÖNAL tarafından “Harran Kazılarında Eğitim İzleri” adlı bildiriler sunuldu. Oturum Başkanlığını Prof. Dr. Abdullah EKİNCİ’nin yaptığı “Harran’da İnanç” oturumunda; Prof. Dr. Şinasi GÜNDÜZ tarafından “Antik Dönemden Orta Çağa Harran Paganizmi”, Prof. Dr. Ahmet ASLAN tarafından “Hz. İbrahim’in Urfa-Harran Bölgesinde Doğup Yasadığına Dair Rivayetler, Tarihi ve Coğrafi Bilgiler” ve Doç. Dr. Birgül AÇIKYILDIZ tarafından “Ezidilik: İnanç, Tarih ve Kültürel Miras” adlı bildiriler sunuldu.

 Oturum Başkanlığı Prof. Dr. Ali BAKKAL tarafından gerçekleştirilen ilk günün son oturumu “Harran’da Astronomi” adını taşıyordu. Prof. Dr. Yavuz UNAT “Orta Çağ İslam Dünyasında Astronomi ve Batıya Etkileri”, Doç. Dr. Ertan TAĞMAN “Orta Çağda Astronomi ve Zaman Ölçüm Aletleri” ve Prof. Dr. Dursun KOÇER “Cumhuriyet Türkiye’sinde Astronomi” adlı bildiriler sundu. Kapanış Oturumu akabinde Harran Ekolü: El-Battani belgesel film gösterimi yapıldı. Prof. Dr. Sedat BENEK ve Prof. Dr. Yavuz UNAT tarafından gerçekleştirilen değerlendirme sonrası Doç. Dr. Ertan TAĞMAN ile Ahmet BAHADIR tarafından Usturlap Etkinliği gerçekleştirildi.

Sempozyumun 06 Mayıs 2025 Salı günkü programı Harran Borsa İstanbul Anadolu Lisesi Konferans Salonu’nda yapıldı. Sempozyumun ikinci günü Başkanımız Doç. Dr. Zeki ERASLAN, Harran Kaymakamı Harun Reşit Han, çok sayıda lise öğrencisi ve öğretmen katılımı ile saat 17.30’da başladı.

Başkanımız selamlama konuşmalarında bulundular. Doç. Dr. ERASLAN; “Öncelikle dünya medeniyetinin en önemli merkezlerinden biri olan Şanlıurfa’da ve özellikle de Harran’da sizlerle bulunmaktan duyduğum memnuniyeti ifade etmek istiyorum. Çok kıymetli bilim insanları ve bu salonu tıkış dolduran sevgili öğrenciler, hepinizi sevgiyle, saygıyla selam ediyorum. Böyle sıcak, güzel bir Haran gününde sizlerle bir arada bulunmaktan mutluluk duyuyorum.” diyerek açılış konuşmalarını tamamladır.

Harran Kaymakamı Harun Reşit Han ise açış konuşmalarında; “Kıymetli Başkanımız ve ekibi Ankara’dan geldiler. Ve burada iki gün süresince Haran’ın tarihi, astronomisi, mitolojisi, inanç yapısı hepsi görüşülecek, konuşulacak. Bu sizler için kendi şehrinizi daha detaylı öğrenmiş olmanız için çok önemli bir fırsattır. Harran kadim bir şehirdir. İnsanlık tarihine çok büyük hizmetler etmiştir. Astronomi, matematik, mimari gibi birçok alanda burada çalışmalar yapılmış. Biz de onların izinden, onların yoluna giderek neler yaptıklarını anlamaya çalışıyoruz. Onlara biraz öykülüyoruz, taklit etmeye çalışıyoruz. Hocalarımız sağ olsunlar bu sempozyum vesilesi ile bize yeni ufuklar açıyorlar, yeni yollar gösteriyorlar. Geçmişteki o tarihi gün yüzüne çıkarıyorlar, bize anlatıyorlar. Siz Harranlı gençler olarak emin olun büyük bir medeniyetin üzerinde yaşıyorsunuz şu an. Bundan dolayı sempozyumun tertip edilmesinde emeği geçen Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığına, değerli hocalarıma çok teşekkür ediyorum” diyerek sözlerini tamamladılar.

Sempozyumun ikinci gününde Prof. Dr. Mehmet ÖNAL tarafından “Geçmişten Günümüze Harran” ve Prof. Dr. Yavuz UNAT tarafından “Geçmişten Günümüze Astronomi” başlıklı sunumları gerçekleştirdi. Öğrenciler için Doç. Dr. Ertan TAĞMAN ile Ahmet BAHADIR tarafından Usturlap Etkinliği; Dr. Ögr. Üyesi Tuncay ÖZDEMİR tarafından Teleskop Gözlem Etkinliği gerçekleştirildi.